Τα δύο άκρα στη διαπαιδαγώγηση του παιδιού μας

Όταν γινόμαστε γονείς, αφενός φιλοδοξούμε να είμαστε τέλειοι στη διαπαιδαγώγηση και την ανατροφή του παιδιού μας, αφετέρου αγχωνόμαστε για το αν θα τα καταφέρουμε. Πρόκειται ασφαλώς για μια από τις πιο δύσκολες και απαιτητικές υποχρεώσεις μας στη ζωή, με αποτέλεσμα όλοι μας, άλλοι συχνότερα και άλλοι αραιότερα, να κάνουμε λάθη ελάσσονος ή μείζονος σημασίας. Ένα από τα λάθη που κάνουν ορισμένοι γονείς, είναι να υιοθετούν υπερπροστατευτική στάση απέναντι στο παιδί τους, ενώ υπάρχει και μια μερίδα γονιών, η οποία άθελά της, υιοθετεί την ακριβώς αντίθετη συμπεριφορά, αυτή της υπερβολικής επιείκειας και ανεκτικότητας .

Αν και φαινομενικά εμφανίζουν κάποια πρόσκαιρα οφέλη στο παιδί και στους γονείς, εντούτοις, και οι δυο αυτές στάσεις, μπορούν να δημιουργήσουν σημαντικά προβλήματα στην οικογένεια και στην ομαλή ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού.

Υπερπροστασία:  Το παιδί  μέχρι τα τέλη περίπου του δημοτικού,  έχει μεγάλη  ανάγκη για παροχή προστασίας από τους γονείς  και δεν επιζητά τόσο εναγωνίως την αναγνώρισή του ως ανεξάρτητο και αυτόνομο άτομο. Εντούτοις, υπάρχουν δραστηριότητες , όπως το παιχνίδι και το διάβασμα, που το παιδί επιζητά ένα βαθμό αυτονομίας και ρίσκου, εμπρός στα  οποία οι υπερπροστατευτικοί γονείς πανικοβάλλονται. Για παράδειγμα, οι γονείς που δεν αφήνουν καν το μικρό παιδί τους να πέσει και να χτυπήσει καθώς τρέχει ή όταν παίζει ποδόσφαιρο, ζημιώνουν τα πρώτα εκείνα ψήγματα δυναμισμού και ανεξαρτησίας που πρέπει να αναπτύξει ο μετέπειτα έφηβος και ενήλικας για να ανταπεξέλθει στις δυσκολίες της ζωής.

Υπερβολική επιείκεια:  Είναι στη φύση του ανθρώπου να θέλει πάντα τα περισσότερα. Ενώ όμως οι περισσότεροι ενήλικες γνωρίζουν ότι πάντοτε υπάρχουν περιορισμοί και προσαρμόζουν τις απαιτήσεις τους σε όσα μπορούν να έχουν, τα παιδιά δυσκολεύονται να ξεχωρίσουν το ρεαλιστικό από το μη εφικτό και τα θέλουν όλα! Οι γονείς λοιπόν είναι αυτοί που θα διαπαιδαγωγήσουν το παιδί με τέτοιο τρόπο ώστε να γνωρίζει πως σε όλα υπάρχει ένα όριο. Κάποιοι όμως θεωρούν ότι παρέχοντας ή επιτρέποντας τα πάντα, εξασφαλίζουν την απεριόριστη  συμπάθεια και αγάπη  του παιδιού τους. Αυτό που πετυχαίνουν όμως, είναι να σμιλεύουν μια προσωπικότητα η οποία θα έχει δυσκολίες να δεχτεί απογοητεύσεις και ματαιώσεις στην εφηβική και ενήλικη ζωή, με αποτέλεσμα, είτε να γίνει άπληστη, είτε να απογοητευτεί και να γίνει μοιρολατρική και παθητική απέναντι στη ζωή και τους γύρω της. 

Η στρατηγική λοιπόν που πρέπει να ακολουθήσουμε  ως γονείς, είναι η προσπάθεια για διαρκή ισορροπία ανάμεσα στο ένα και το άλλο άκρο. Κάποιες φορές να είμαστε λίγο περισσότερο προστατευτικοί και άλλοτε λίγο περισσότερο επιεικείς (κυρίως να δείχνουμε κατανόηση). Ποτέ όμως να μην φτάνουμε σε ένα απο τα δύο άκρα! 

Ο Ντάβαρης Αθανάσιος είναι ψυχολόγος με ειδίκευση σε θέματα εκπαίδευσης , ερευνητικός συνεργάτης του Παν. Θεσσαλίας και υπεύθυνος στο Εργαστήρι Έξυπνης Μάθησης.